Khi nhận xét về đề thi tốt nghiệp THPT hằng năm, có một kỳ vọng "ngầm" nhưng mạnh mẽ, đó là đề thi phải "được lòng công chúng". Tuy nhiên, đây có thể là một cái "bẫy" cần tránh bởi đề thi là công cụ đánh giá trong giáo dục, không phải một sản phẩm truyền thông.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT là một hoạt động kiểm tra kiến thức và kỹ năng của học sinh cuối lớp 12, nhằm đánh giá kết quả học tập và làm căn cứ để xét công nhận tốt nghiệp, đồng thời là một trong những cơ sở để xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng.
Trong giáo dục, đánh giá là một hoạt động gắn liền với việc dạy và học, bao gồm các hình thức như bài kiểm tra, dự án học tập, hoặc các kỳ thi.
Đánh giá cũng được chia thành đánh giá quá trình và đánh giá tổng kết, và kỳ thi tốt nghiệp THPT là hình thức đánh giá tổng kết. Hệ thống giáo dục nhiều quốc gia đều có kỳ thi này, ví dụ như GCSE và A level tại Anh, hay Cao Khảo tại Trung Quốc.
Có một số tiêu chí phổ biến dùng trong đánh giá trong giáo dục được công nhận rộng rãi.